Duvar saatleri evimizin başköşelerinde yer alırken, bileğimizde taşıdığımız kol saatleri hem görünüşleriyle hem de fonksiyonlarıyla en kullanışlı aksesuarlardan biridir. Zaman, özellikle daha da karmaşık hayatlara sahip olmamızla birlikte daha değerli bir hale gelmiştir. Zamanı bölüp doğru ve efektif kullanmak, düzenli bir yaşam biçimine sahip olmanın yanı sıra hayat kalitesini de artırır. Saatin kaç olduğunu öğrenmek ve saati takip etmek gelişen teknolojiyle birlikte artık çok daha kolay. Telefon ve bilgisayar ekranlarımız sayesinde hem bulunduğumuz yerin saatini hem de başka ülkelerin saatlerini öğrenmek artık çocuk oyuncağı. Yine de eski zamanlardan beri hayatımızda olan duvar ve kol saatlerinin insan hayatındaki yeri ise bambaşka. Bir saati saat yapan en önemli husus; onun çalışmasını sağlayan saat mekanizmasıdır. Kaliteli bir saat, düzgün yapılmış bir saatin mekanizması ve ona bağlı olarak anlam kazanan diğer parçalardan meydana gelir. Bu yazımızda saat mekanizmasını, çeşitlerini ve özelliklerini sizlere açıklayacağız.
Mekanizma Bir Saatin Kalbidir
Saat mekanizmaları komplike bir yapıya sahiptir. Saat üreticileri, saatin dış görünüşünden önce mekanizmya önem verirler. Sonuçta doğru şekilde çalışmayan bir saatin dış görünüşü de pek önemli olmayacaktır. Rolex, Patek Philippe ve Hublot gibi saat markaları sahip oldukları yüksek işçilikli ve komplike mekanizmalarıyla bilinen markalardan yalnızca birkaçıdır. Çarkların ve birçok küçük parçanın senkronize bir şekilde hareket etmesiyle kadrandaki akrep ve yelkovan hareket eder. Mekanizmanın kalitesini belli eden özelliklerin başında hassasiyeti, sapma oranı, dayanıklılığı, kolay kullanımı ve maliyeti bulunur. Sadece saati kontrol etmek amaçlı basit mekanizmalı ve daha az maliyetli kol saatlerini tercih edenler olduğu gibi, saatin mekanizmasına ve işçiliğine önem veren saat tutkunlarının sayısı da bir hayli fazladır.
Mekanizmalar ve Özellikleri
Temel olarak üç çeşit saat mekanizması bulunur: Quartz, mekanik ve otomatik. En basit tanımlamalarıyla Quartz saat; pil ile çalışan, mekanik saat elle kurulmasıyla çalışan ve otomatik saat ise bileğin hareketiyle çalışan saatlerdir. Saat mekanizmasının çarklardan ve yaylılardan oluşan komplike bir mekanizma olduğundan daha önce bahsetmiştik. Mekanizmaların farklı olması, aslında onu çalıştıran gücün farklılığından kaynaklanır. Her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları olmakla birlikte piyasada daha kolay bulunan ve maliyeti daha düşük saatler quartz mekanizma kullanır. Lüks saat markalarının tercih ettiği mekanizmalar ise mekanik ve otomatik mekanizmalardır.
Quartz Saat Mekanizması Nedir?
Quartz saat mekanizması pil ile çalışan bir mekanizmadır. Mekanizmanın çalışmasını tamamen pil ve ondan çıkan enerji sağlar. Bu enerjiyle hareket eden komplike parçalar sayesinde saat sorunsuz bir şekilde çalışır. Piyasada en çok bulunan saatlerin başında quartz mekanizmasına sahip saatlerin gelmesi onun kalitesini düşürmez. Quartz kristali, yer çekiminden etkilenmeyen bir madde olduğundan bu saatleri yükseklere tırmanırken ya da derinlere inerken bile kolaylıkla kullanmanız mümkün. Ayrıca gücünü pilden alan bu mekanizma sahip olduğu yüksek hassasiyet oranı sayesinde saati neredeyse hatasız bir sapma oranı ile gösterir. Tek kötü özelliğinin çalışırken çıkardığı tik tak sesi olduğunu söyleyebiliriz. Dakika prensibiyle ilerleyen bu mekanizmanın çıkardığı sesi sevmeyenler olduğu gibi saatin varlığını daha çok hissettirdiği için tercih edenler de çok. Diğer mekanizmalara kıyasla bakımı daha kolay olan quartz mekanizmasında pil bittiğinde değiştirilmesiyle saat sorunsuz bir şekilde kaldığı yerden çalışmaya devam edecektir. Seiko, Casio ve Cartier gibi markalar ileri seviye quartz mekanizma üreticilerinin başında gelir.
Mekanik Saat Mekanizması Nedir?
Mekanik mekanizma, quartz mekanizmasından farklı olarak saatin tepe düğmesinin kurulmasıyla çalışır. Elle kurularak çalışan bu saat, gücünü mekanik enerjiden alır. Bu sayede mekanizmanın içindeki komplike sistem çalışmaya başlar. Uzun ömürlü olan bu mekanizma, pil değiştirme derdinin olmamasıyla da sıklıkla tercih edilmektedir. Mekanizmasının karmaşıklığı ve güzelliği karşısında büyülenmemek elde değildir. Saat koleksiyonerlerin sahip olmayı en çok sevdiği saatlerin başında mekanik saatler gelir. Patek Philippe, Hublot, Breguet ve daha birçok lüks saat markası, kol saatinde saat mekanizmasını görünür kılarak ve saat işçilikleriyle herkesi kendilerine hayran bırakmaktadır.
Otomatik Saat Mekanizması Nedir?
Mekanik saatlerin elle kurmalı saatler olduğunu belirtmiştik. Otomatik mekanizmalar ise otomatik sarma saatleri olarak da bilinen mekanizmalardır. Manuel sargıyı kullanmayan bu mekanizma, çalışma gücünü kişinin bileğinin doğal hareketinden alır. Saatin içindeki komplike parçalar bileğin hareketi sayesinde çalışır. John Hardwood tarafından 1923’te üretilen ilk otomatik kol saati, yıllar içinde geliştirilmiş ve günümüzde en popüler saat mekanizmaları arasında yerini almıştır. Dakika prensibiyle çalışan quartz saatlere kıyasla otomatik saatler süpürme hareketiyle çalışır. Bu çalışma biçimi saatten tik tak sesinin çıkmasını engeller. Bilekten çıkarıldığında çalışmayı durduran bu saat mekanizmasının bakımı yaptırılmalı ve saate özenli bakılmalıdır. Saat düzenli kullanıldığı sürece çalışmaya devam edecektir. Kaliteli ve dayanıklı bir mekanizma olmasının yanında saat markasına ve modeline bağlı olarak da belirli bir sapma oranına sahiptir. Tanınmış markalar bu sapma oranını en aza indirmek için hassasiyeti yüksek kol saatleri üretmeye devam etmektedirler.
Hangisini Tercih Etmeliyim?
Her mekanizmanın kendine has özellikleri vardır. Quartz mekanizmalarında pil kullanımı bazı kişiler için daha avantajlı olmakla birlikte çıkardığı tik tak sesi bazıları tarafından dezavantaj olarak görülmektedir. Mekanik saatler elle kurulma zorunluluğuna sahiptir. Unutkan veya çok meşgul kişiler için belki de bu olumsuz bir özellik olmaktadır. Otomatik saat mekanizmasını sahip saatler ise rahat kullanımlarıyla bilinirler. Günümüzde geliştirilen mekanizmalarıyla birlikte de daha çok tercih edilmektedirler.
Saat seçimi yapmadan önce kendinize saati ne amaçla kullanacağınızı sormanız önemlidir. Profesyonel veya günlük hayatta kullanacak olmanız, saat mekanizması tercihinizi de etkileyecektir. Kaliteli bir saat her şeyden önce kaliteli bir mekanizmaya sahip olan saattir. Dış görünüşe önem verildiği kadar uzun ömürlü kullanılmak istenilen bir saatte de bu özelliklere de dikkat edilmelidir. Quartz mekanizmalı saatler, günlük kullanım açısından daha kolay ve tercih edilebilir olandır. Mekanik ve otomatik kurmalı saatler ise dalgıç tipi veya seyahat saatleri gibi saatlerde de tercih edilirler.
Saat piyasasında bilinen lüks saat markalarının çoğu, İsviçre menşeli olup günümüzde muazzam saat işçiliklerine sahip birçok saat markası bulunmaktadır. Bunlardan bazıları saat mekanizması gibi daha teknik detaylarda ustalaşırken, bazı markalar ise dış görünüş ve estetik üzerine yoğunlaşır. Elbette ikisinin de bir arada bulunduğu harikulade örnekler vardır. Bu örneklerin de fiyatı elbette ona göre artmaktadır. Umuyoruz saat mekanizması özellikleri ve çeşitleri hakkında yazdığımız bilgilendirici yazımız size yardımcı olmuştur. Seçiminiz hangi mekanizmadan yana olursa olsun kaliteli bir saat aldığınızda ve ona dikkatli ve özenli baktığınızda uzun ömürlü olabileceğini unutmayın.
Bir önceki yazımıza https://ikincielsaatler.com/en-iyi-dalgic-saatleri/ linkinden ulaşabilirsiniz.
